Przepisy prawne przydatne w aktualnej sytuacji zagrożenia epidemicznego:

I.  ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.2020, poz. 3740) – tzw. „specustawa” – weszła w życie od 8 marca 2020 r.

pełna treść dostępna pod adresem: http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2020/374

Ustawa wprowadza następujące zasady:

1)      Do zamówień, których przedmiotem są towary lub usługi niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1843), jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego.

W załączniku pismo z Ministerstwa Zdrowia Departamentu Pielęgniarek i Położnych w kwestii podstawy prawnej w zakresie ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych

Załączniki:

odpowiedź MZ - normy.pdf

[ ]

81 kB

W dniu 31.01.2020 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o odpadach, która wprowadziła kilka zmian.

1)      W przypadku awarii systemu teleinformatycznego, w którym BDO jest prowadzona, uniemożliwiającej sporządzanie dokumentów ewidencji odpadów:

a) wprowadzono możliwość sporządzenia dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej lub elektronicznej poza BDO – przez cały czas trwania awarii

b) przekazujący odpady sporządza kartę przekazania odpadów odpowiedniej liczbie egzemplarzy dla każdego z posiadaczy odpadów – przekazującego odpady, każdego transportującego odpady oraz przyjmującego odpady,

c) kierujący środkiem transportu, którym są transportowane odpady jest obowiązany posiadać w trakcie transportu kartę przekazania odpadów lub jej kopię sporządzonej w formie pisemnej lub elektronicznej poza BDO

d) informacje zawarte w karcie ewidencji odpadów, karcie przekazania odpadów sporządzonej w formie papierowej lub elektronicznej poza BDO wprowadza się do BDO niezwłocznie po ustaniu awarii, nie później niż w terminie 30 dni od dnia ustania awarii

e) wzory kart przekazania odpadów oraz ewidencji odpadów stanowią załącznik do ustawy.

(art. 67 ust. 7 – 18)

Zgodnie z art. 11 ust.1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U.2011.174.1039) pielęgniarka i położna wykonują zawód z należyta starannością, zgodnie z zasadami etyki zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta, dbałością o jego bezpieczeństwo, wykorzystując wskazania aktualnej wiedzy medycznej. Cytowana wcześniej ustawa nakłada na pielęgniarkę, położną obowiązek realizacji zleceń lekarskich zawartych w dokumentacji medycznej. Obowiązek ten nie jest obowiązkiem bezwarunkowym, albowiem ustawodawca w art. 12 ust.2 w/w ustawy założył, możliwość wystąpienia sytuacji, gdy pielęgniarka i położna może odmówić wykonania zlecenia lekarskiego oraz wykonania innego świadczenia zdrowotnego niezgodnego z ich sumieniem lub z zakresem posiadanych kwalifikacji, z niezwłocznym podaniem przyczyny odmowy na piśmie przełożonemu lub osobie zlecającej.

Niektóre z przeszkód uniemożliwiających wykonanie zlecenia lekarskiego:

Od dnia 16.08.2017 r. obowiązuje  ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych, która to wprowadziła zmiany w zakresie wynagradzania pracowników wykonujących zawód medyczny, w tym pielęgniarek i położnych.

                Ustawa wprowadziła podział pielęgniarek i położnych na trzy grupy oraz każdej z grup przydzieliła odpowiedni wskaźnik:

1. pielęgniarki/położne z tytułem magistra na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo, ze specjalizacją – 1,05
2. pielęgniarki/położne, ze specjalizacją - 0,73
3. pielęgniarki/położne, bez specjalizacji – 0,64

W pierwszej kolejności dla każdej z grup należy wyliczyć kwotę najniższego wynagrodzenia zasadniczego (zgodnie z zapisami ustawy):

Do dnia 30 czerwca 2019 r. – najniższe wynagrodzenie było ustalane jako iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do w/w ustawy i kwoty 3 900 zł. brutto.

Zgodnie z treścią rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2017-2021 z dnia 3 listopada 2016 r., dwa razy w każdy roku kalendarzowym w terminach wskazanych w § 1 (czas letni) i § 2 (czas zimowy) następuje zmiana czasu. Powoduje to skrócenie (w przypadku zmiany z czasu zimowego na letni) lub wydłużenie (w przypadku zmiany z czasu letniego na zimowy) czasu o godzinę. Okoliczność ta ma istotne znaczenie także w sferze prawa pracy. Czas pracy osób pracujących w tych dniach w nocy jest bowiem krótszy lub dłuższy o godzinę, co może wywołać wątpliwości w zakresie jego rozliczania i wypłaty wynagrodzenia.

Zasady wykonywania zawodów pielęgniarki i położnych oraz zakresy kompetencji zawodowych zostały uregulowane w treści ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tj. Dz.U. 2019, poz. 576). Zakres czynności, jakie może wykonywać pielęgniarka został określony w art. 4 w/w ustawy, zaś położnej w art. 5 w/w ustawy. Z treści przywołanych przepisów jednoznacznie wynika, iż pielęgniarka i położna to dwa odrębne, samodzielne zawody medyczne o różnych zakresach uprawnień i kompetencji określonych w w/w ustawie. Pielęgniarka nie może wykonywać zadań położnej, zaś położna nie może wykonywać zadań pielęgniarki. Resumując, położna może opiekować się kobietami (dziewczynkami) oraz noworodkami płci męskiej, ale nie mężczyznami. Na marginesie wskazać należy, iż okoliczność wykonywania zadań pielęgniarki przez położną jest podstawą do wszczęcia postępowania z zakresu odpowiedzialności zawodowej przed rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej wobec takiej położnej.

Spośród obowiązujących regulacji prawnych w zakresie urlopów przysługujących pielęgniarkom i położnym, na szczególną uwagę zasługują trzy grupy przepisów regulujących rodzaje urlopów.

            Pierwsza grupa przepisów odnosi się do urlopów wynikających z Kodeksu pracy i obejmuje   pielęgniarki i położne, które pozostają w stosunku pracy – posiadających głównie umowę o pracę. Poza urlopem wypoczynkowym (art. 154 Kodeksu pracy  – 20 lub 26 dni w roku kalendarzowym), należą do nich także:

-        urlop bezpłatny (art. 174 i 174¹ Kodeksu pracy),

Tajemnica zawodowa pielęgniarki i położnej jest niezwykle ważnym elementem wykonywania zawodu. To właśnie poprzez wykonywanie zawodu pielęgniarka czy położna dowiaduje się o faktach bardzo szczególnych, intymnych i poufnych związanych ze stanem zdrowia pacjenta. Nałożona ustawowo tajemnica zawodowa – nieujawnianie informacji, o których uzyskano wiedzę w związku z wykonywaniem zawodu – każe milczeć i wskazuje wyraźnie osoby (instytucje)  którym można udzielić takich informacji. Takie ograniczenia jawności zostały wprowadzone ze względu na konieczność ochrony odpowiedniej sfery tajemnicy (informacji związanych z pacjentem) i zachowania zaufania do osób wykonujących konkretny zawód (pielęgniarki, położnej).

Stosownie do treści art. 26 ust. 1 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, pielęgniarka lub położna, które nie wykonują zawodu łącznie przez okres dłuższy niż 5 lat w okresie ostatnich 6 lat, a zamierzają podjąć jego wykonywanie, mają obowiązek zawiadomić o tym właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych i odbyć trwające nie dłużej niż 6 miesięcy przeszkolenie pod nadzorem innej osoby uprawnionej do wykonywania odpowiednio zawodu pielęgniarki lub położnej, legitymującej się co najmniej 5-letnim doświadczeniem zawodowym, zwanej dalej "opiekunem”.

Zgodnie zaś z ust. 2b w/w ustawy okres niewykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej rozpoczyna się z dniem rozwiązania lub wygaśnięcia umowy lub stosunku, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1-3, albo porozumienia - w przypadku wykonywania zawodu w ramach wolontariatu, oraz z dniem zakończenia lub zawieszenia wykonywania praktyki zawodowej.